تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - الطلاق، المواریث (لنکرانی)

---

کتاب « تفصيل الشريعة في شرح تحريرالوسيله: الطلاق و المواريث» تأليف آیت الله محمد فاضل لنکرانی ، در موضوع احکام مربوط به طلاق خلع و مبارات، احكام ظهار ، ایلاء و لعان و احكام مربوط به ارث به نگارش درآمده است. اين كتاب توسط مركز فقهى ائمه اطهار علیهم السلام تحقيق و انتشار يافته است. چاپ اول اين مجموعه فقهى در تاريخ ۱۴۲۱ ق مى‌باشد. منابع مورد استفاده مؤلف در پاورقى معرفى، و فهرست تفصيلى مندرجات كتاب نيز در پايان ارائه شده است.

۱ - درباره مؤلف

---

مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى فقه و اصول امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى فلسفه و حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث منظومه سبزواری و سپس كتاب اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله‌ .

۲ - انگيزه تأليف

---

‌
در اين كتاب مستندات فقهى كتاب« تحریرالوسیله » كه كتابى فتوايى و توضيح‌المسائلى است ارائه شده تا مورد استفاده طلاب و فقه‌پژوهان قرار گيرد.

۳ - ساختار

---

‌
كتاب به روش فقه استدلالی و با استفاده از ادله اربعه به نگارش درآمده است.

۴ - گزارش محتوا

---

‌
در ابتداى كتاب احكام و فروع مربوط به طلاق مطرح شده و شروط طلاق مانند بلوغ ، عقل، عدم اکراه و داشتن اختیار ، پاك بودن از حیض ، حامله نبودن، و شرايط اجراى صيغه طلاق مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
در ادامه، اقسام طلاق به ويژه احكام طلاق رجعی و احكام رجوع به زن مطلقه و وجود محلل در صورتى كه سه بار طلاق داده باشد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. سپس احكام مربوط به عدّه طلاق و عده زنانى كه حيض نمى‌شوند و زنان يائسه را بررسى نموده و عده زنان حامله، عده زنان متعه، عده وفات، عده وطى شبهه و احكام طلاق رجعى و طلاق خلع و مبارات و شرايط هريك از آنها مورد بحث فقهى قرار گرفته است.
در ادامه احكام ظهار و معناى ظهار و اقسام آن و شرايط ظهار بيان شده و احكام ایلاء و لعان نيز در ادامه احكام طلاق آمده است.
در بخش ديگر كتاب، احكام و فروعات فقهى مربوط به ارث مانند موجبات ارث و موانع ارث بيان شده است. از مهم‌ترين موانع ارث كه نويسنده به بحث درباره آنها پرداخته اقسام كفر، قتل ، رقيّت( بندگى)، تولد از زنا، و لعان، مى‌باشد. بيان سهم هريك از طبقات ارث، احكام عول ، ارث اولاد، ارث برادران، ارث والدين، ارث زوجين، ميراث جدّه و جدّ، ارث خنثى، ارث افراد مقتول و ارث بردن از كفّار از مباحث پايانى كتاب مى‌باشد.

۵ - پانویس

---